Türkiye’de gıda zehirlenmesi vakaları artıyor: Sokak lezzetleri ve düğün yemekleri riskli olabilir.

Son günlerde Türkiye genelinde gıda zehirlenmesi vakalarında ciddi bir artış gözlemleniyor. Fatih’te gıda zehirlenmesinden hayatını kaybettikleri düşünülen Böcek Ailesi hakkındaki soruşturma sürerken, “gıda güvenliği” konusu ülke gündeminin üst sıralarına yerleşti. Tartışmalar devam ederken peş peşe gelen gıda zehirlenmesi haberleri vatandaşları endişelendiriyor.

Kastamonu Doğanyurt’ta bir mevlide katılan 45 kişiden 30’u, yedikleri tavuklu pilav ve ayran sonrası hastanelik oldu. Trabzon’da 100 kişi, bir düğün yemeğinde yedikleri tavuklu pilav ve sarmadan zehirlendi. Zonguldak’ta ise düğün yemeği sonrası 8 kişi gıda zehirlenmesi şüphesiyle hastaneye başvurdu.

UZMANLARDAN UYARI:

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Uzman Doktor Ali Coşkun, sokak lezzetleri ve toplu yemeklerdeki gıda güvenliği risklerine dikkat çekti. Coşkun, “Gıda zehirlenmelerinin faturası sandığınızdan çok daha ağır olabilir. Beklemediğiniz bir sağlık sorunu ile karşılaşabilirsiniz. Özellikle sokak yiyeceklerinde ortaya çıkabilecek sağlık riskleri giderek artıyor” dedi.

MİKROBİYOLOJİK RİSKLER ÖN PLANDA

Uzmanlar, sokakta satılan yiyeceklerin çoğunun açıkta ve çevresel etkenlere maruz kaldığını, bunun da Salmonella, E. coli, Shigella, Staphylococcus aureus ve Campylobacter gibi bakterilerin çoğalmasına yol açabileceğini belirtiyor. Ayrıca botulinum toksini gibi patojenler de gıda zehirlenmesine neden olabiliyor. Bu durumun belirtileri arasında ateş, ishal, kusma ve karın ağrısı yer alıyor.

SAKLAMA VE HİJYEN EN BÜYÜK RİSKLER ARASINDA

Gıda güvenliğinde en sık yapılan hatalardan birinin uygun olmayan sıcaklıkta saklama olduğunu belirten Coşkun, özellikle et, tavuk, süt ürünleri ve mayonezli gıdalarda riskin yüksek olduğunu vurguladı. “5°C ile 60°C arasındaki ‘tehlike sıcaklık aralığında’ bekletilen gıdalarda mikroorganizmalar hızla çoğalır. Bu nedenle yiyeceklerin en az 4°C altında saklanması gerekir. Özellikle yaz aylarında gıda zehirlenmesi riski %200’e kadar artabilir” dedi.

Buna ek olarak kötü hijyen ve çapraz bulaşmanın da önemli bir risk faktörü olduğunu belirten Coşkun, şu uyarılarda bulundu:

Satıcının el hijyenine dikkat etmemesi, eldiven kullanmaması, temizlenmemiş kesme tahtası ve bıçaklar, çiğ ürünlerle pişmiş ürünlerin aynı alanda hazırlanması, yeterince pişirilmemiş yiyecekler.

Bu tür ihlaller, hepatit A, norovirüs ve parazit yumurtaları gibi bulaşıcı hastalıklara da zemin hazırlayabiliyor.

ÇEVRESEL FAKTÖRLER VE KİMYASAL RİSKLER

Sokaklarda satılan yiyecekler, toz, egzoz partikülleri, ağır metaller ve poliaromatik hidrokarbonlar gibi çevresel kirleticilerle de temas edebiliyor. Özellikle midye gibi bazı deniz ürünleri, aşırı miktarda ağır metal alımına ve toksik tablolara yol açabiliyor. Uzun vadede bu durum kanser riskini artırabilir.

Coşkun, maliyeti düşürmek amacıyla bazı satıcıların riskli hammaddeler kullanabildiğini de belirterek, şunları söyledi:

Bozulmaya yüz tutmuş et ve tavuk, uygunsuz koşullarda beklemiş yağlar, defalarca kullanılan kızartma yağları, ucuz, sağlıksız katkı maddeleri, tekrar ısıtılan ve yanmış yağların trans yağ ve akrilamid içerdiğini, bunun da kalp-damar hastalıklarını tetikleyebileceğini vurguladı.

ALERJEN VE BESİN DEĞERİ RİSKİ

Pandemi sonrası artan bir diğer risk ise gıda alerjenleri ve besin değerindeki azalma. Sokakta hazırlanan ürünlerde fındık, susam, gluten ve süt ürünleri gibi alerjenlerin bulaşma riski yüksek. Bu durum, alerjisi olan bireylerde anafilaksi gibi ciddi reaksiyonlara yol açabiliyor. Ayrıca çok kızartılmış, defalarca ısıtılmış ve yanmış yiyecekler vitamin ve mineral kaybına neden olarak sağlık üzerinde olumsuz etkiler oluşturuyor.

Uzman uyarısı:

Özetle, sokak lezzetleri ve toplu yemekler uygunsuz koşullarda hazırlandığında;

Gıda zehirlenmeleri

Paraziter hastalıklar

Kimyasal ve ağır metal maruziyeti

Uzun vadede kalp-damar hastalıkları ve kanserojen etkiler gibi ciddi sağlık riskleri ortaya çıkabiliyor. Coşkun, “Gıda güvenliği sadece lezzet değil, hayat kalitesi meselesidir. Dikkatli olmak hayat kurtarır” dedi.

Özel Haber: Sümeyye TOMAKİN