Narsisizm dediğimizde aklımıza ‘küstah, kibirli, bencil’ kişiler gelir. Aslında narsisizm ‘normal narsisizm’ ve ‘patolojik narsisizm’ olmak üzere ikiye ayrılır. Normal narsisizmde birey kendisi ve çevresi ile olan ilişkilerinin beklentilerini karşılayabileceğini hisseder. Beğenilmek, takdir edilmek ister; karşısındakini de beğenebilir ve takdir edebilir. Kendi duygularını tanıyabildiği gibi karşısındaki kişi ile de empati yapabilme yeteneği vardır. Patolojik narsisizmde ise kişi karşısındaki kişi ile empati yapamaz; diğer insanların haklarını, ihtiyaçlarını, başarılarını küçümser. Kendilerini başkalarından daha üstün ve her konuda daha haklı görür. Erich Fromm’un sözleriyle açıklayacak olursak ağır patolojik narsisizmi olan (narsisistik kişilik bozukluğu) kişiler “Kendilerine doğduklarında verildiğine inandıkları bu özellikler dolayısıyla güçlü hissederler. Ben senden daha iyiyim, o yüzden hiçbir şeyi kanıtlamaya ihtiyacım yok. Herhangi biriyle etkileşime geçmeme ya da efor sarf etmeme de gerek yok” tarzında düşüncelere sahiptirler. Genellikle kliniğe gelmez, tedavi istemeyi zayıflık olarak görürler. Kliniğe gelenler ise narsisistik kişilerin yakınlarıdır.
Ne zaman narisisistik kişilik bozukluğu?
Toplum içerisinde narsisistik kişilik bozukluğunun görülme sıklığı %1 civarında olmakla birlikte narsisistik kişilik bozukluğu tanısı konulan kişilerin yaklasşık %70-80’i erkektir.
Bu kişiler genel olarak büyüklenmeci, sınırsız başarı, güç ve zeka hayalleri kuran, eşi benzeri bulunmaz olduğuna inanan, çok beğenilmek isteyen, kendi çıkarı için başkalarını kullanan, empati yapamayan, başkalarını kıskanan ya da başkalarının kendisini kıskandığına inanan, her şeyi hakettiğine inanan, başkalarına saygısız davranan kişilerdir. Kişilik bozukluğu tanısını koyabilmek için, kişide, yukarıdaki özelliklerden 5 ve daha fazlası bulunmalıdır.
Narsisistik kişilikler başarılı olabilirler mi?
Genellikle başarılı insanlardır, çünkü övgüden beslenirler. Beğenilmek, alkışlanmak isterler ve bu nedenle çalışırlar. Başarı da bu kişilerin narsisizmlerini arttırır.
Narsisistik kişilikler gerçekten kendilerine çok mu güvenir?
Aslında tam tersine bu kişiliğin altında derin bir kendine güvensizlik yatar. Çok alıngan ve eleştiriye duyarlı insanlardır. Güvensizliklerini bastırmak için tam tersi bir görünüm sergilerler.
Narsisistler nasıl tedavi edilir?
Narsisistik kişiler genellikle kendilerinde bir sorun olduğu için terapiye gelmezler. Eşi ile sorun yaşadıklarında ya da iş ortamında problemle karşılaştıklarında kliniğe başvururlar. Genelde de depresyon bu kişilik bozukluğuna eşlik eder. Çünkü eleştiriler karşısında hemen kırılırlar ve sürekli diğer insanlardan övgü beklerler, sürekli övgü alamayacakları için de depresyona girmeleri şaşırtıcı değildir.
