NASIL BİR ŞEHİR MEYDANI ?
Meramımızı daha iyi anlatabilme meyanında,Dünyaca ünlü bazı meydanlardan birkaç örnek verelim:
Kızıl Meydan (Moskova), Saray Meydanı(Petersburg-Rusya), Times Meydanı (Newyork), Trafalgar Meydanı (Londra), Paris Meydanı ( Fransa’da olduğunu sanıyorsanız, yanılıyorsunuz, Berlin’de.), Aziz Peter Meydanı ( Roma), Özgürlük Meydanı (Azadî Square-Tahran), Tahrir Meydanı (Kahire)…
Paris Meydanı, Alman Ordusu tarafından 1814’de Napolyon’a karşı kazanılan savaşın simgesi olarak yapılmış olup, Avrupa’nın en prestijli meydanlarından olduğu gibi pek çok gösteri ve kutlamaya da ev sahipliği yapıyor.
Dünyanın en ünlü meydanı ise Roma’daki “Piazza Navona Meydanı”dır.
Petersburg Saray Meydanı ise 1917 Ekim Devrimi’ne sahne olması ile ünlenmiştir.
15. yüzyıl’da yapılan Kızıl Meydan, UNESCO DÜNYA MİRASI listesindedir.
TÜRKİYE’NİN EN İYİ ON MEYDANI
1-Konak Meydanı -İzmir 2-Sultan Ahmet Meydanı-İstanbul 3-Saburhane Meydanı- Muğla. ( Muğla, Ordu gibi yeni B.Şehir oldu). 4-Hükümet Konağı Meydanı-Kastamonu (Nüfusu Ordu’nun çok gerisinde ve fakat Meydanı ile meşhurdur.) 5-Orhan Gazi Meydanı-Bursa 6-Prominand Meydanı-Amasya 7-Balıklıgöl Meydanı-Urfa 8-Alaçatı Meydanı-İzmir 9-Birgi Meydanı-İzmir 10-Birgi Meydanı-İzmir
Dikkatinizi çekmiştir sanırım, On ünlü meydanın nerede ise yarısı İzmir’de bulunuyor.
ŞEHİR MEYDANLARININ ÖZELLİKLERİ
Şüphesiz meydanlar şehirlerin kalbi gibidir. Yani ki,”Merkezi”dir. Hem yerel halk, hem de yerli ve yabancı turistler, bir şehrin meydanına koşarlar. Her hangi bir ŞEHİR MEYDANI ne kadar özellikli, cazibeli ve işlevselse, o kadar çok ilgi görür, ziyaretçi çeker. Ünlü meydanların yoğun ilgi görmesi, elbette dünyaca ünlü şehirlerde olmaları değil sadece. Her meydanın kendine gözgü ruhu vardır. İnsanlar, işte o “RUH”a koşarlar. Meydanlar, sosyal hayatın en fazla yansıtıldığı alanlardır. Bu nedenledir ki, dünyadaki en büyük, en çok ses getiren olayların sahneleridir kimi ŞEHİR MEYDANLARI.
Ziyaretçiler, diledikleri gibi dolaşırlar ve hoşça vakit geçirirler şehir meydanlarında. Tarihi, kültürel ve etnoğrafik olarak ait olduğu şehri temsil ederler şehir meydanları. Mümkün olduğu kadar araç trafiğinden arındırılmış durumdadırlar,ayrıca.
Büyük düşünenler, büyük meydanlar yapmışlardır ülkelerinde. Mesela, 1820’de “Trafalgar Meydanı” için onlarca bina yıkılmıştır.
Alanı çok geniş olan meydanlarda vardır ki, örneğin Kızıl Meydan 73.000 m2’dir.
İsterseniz somut örneklemeler üzerinden giderek fazlası ile cazibeli ve işlevsel birkaç meydan hakkında özet bilgi vermek suretiyle “NASIL BİR ŞEHİR MEYDANI?” sorusunu cevaplandıralım:
AMASYA PROMİNAND MEYDANI
Yeşilırmak Yalıboyu karşısında bulunan meydan 2,5 (iki buçuk) dönümdür.Çok küçük olmakla beraber yoğun ziyaretçi çeker. Çünkü en yüksek derecede insanın kalbine ve duygularına hitap eder.
Meydanın unsurları şunlardır:
-Atatürk’ün Amasya Tamimi’ni İmzalaması’nı tasvir eden gravür
-Amasya’da şehzadelik yapan Osmanlı sultanlarının büstleri
-Amasyalı ünlü İlkçağ Tarihçisi Strabon’un ve Mitolojik aşıklar Ferhat İle Şirin’in Heykelleri
-Çevresinde restoran, cafe ve tarihi evler..
Ayrıca gün boyu Türk Halk ve Türk Sanat Müziği yayımlanır.
MUĞLA SABURHANE MEYDANI
Muğla’nın Rum Mahallesi olarak (eskiden) bilinen Asara semtindedir. Adını,beş yüz yıl önce yaşamış olan Sabri adlı dervişin dergahından alan Saburhane Meydanı,gerçek manada tarih,kültür tarihi,etnoğrafya zenginidir. Bu özellikleri sebebiyle çok sayıda turist çeker. Bu meydanda neler varmış bakalım:
-Tarihi kilise kalıntıları
-Tarihi cami
-Şaraphane
-Üç kahvehane
-İki ekmek fırını
-Hamam
-Apostal Hanı
-300 yıllık Anıt Ağaç(Çınar)
-Tarihi Evler
İZMİR KONAK MEYDANI
Türkiye’nin en geniş meydanlarından olup 210(iki yüz on) dönümdür. Çok zengin ve ilgi çekici bir meydandır. Meydanın içi ve etrafındaki unsurlar şöyledir:
-Kemeraltı Çarşısı
-Hükümet Konağı
-Saat Kulesi
-İlk Kurşun Anıtı
-Muhtelif Tarihi unsurlar
HAYALİMDEKİ ORDU ŞEHİR MEYDANI
Şehir Meydanı olmaya en uygun alanın 19 Eylül Stadyumu olduğunu düşünmek isabetsiz sayılmaz,ne var ki,kamuoyu buna pek itibar etmez diye düşünmekteyim.
İkinci uygun yer, mevcut Cumhuriyet Meydanı olabilir.Şu haliyle buraya Meydan denmesi sadece bir adlandırmadan ibarettir.Eski Çarşamba Pazarı(daha eskisi Milletdüzü) buraya eklemlenebilir. Fakat Valiliğe çıkan Cadde bu bütünleştirmeye engel gibi gözüküyor.Kaldı ki,bir şehir meydanının etrafını saran yol ağlarının en aza indirgenmesi,dünyada genel bir tercih olarak öne çıkmaktadır.
Esik Otogar sahasının gayet uygun olduğunu düşünüyorum.
Uygun bir isim bulunmasını kamuoyuna bırakarak,ORDU ŞEHİR MEYDANI’nda ne gibi unsurlar olabilir,ona bakalım:
-Tarihi Saray Hamamı
-El Sanatları Çarşısı.( yeniden tasarımlanıp dizayn edilmeli elbette)
-Atik İbrahim Paşa Camii
-Ordu’yu başkent yapan Hacı Emiroğlu Süleyman Bey’in Heykeli.(14.yüzyıl)
-Ordu’nun büyük yangın sonrası ikinci kurucusu olan Felekzade Süleyman Ağa’nın Heykeli.
-Bolu Mebusu Tunalı Hilmi ve Şebinkarahisar Mebusu Serdarzade Mustafa Bey’in büstleri.(Her iki merhum M.Vekili Ordu’nun İl olması için büyük gayret göstermiştir.)
-Rüsumat No 4 Gemisi Gravürü.(Batum’dan Batı Cephesi’ne silah taşıyan bu gemi,Ordu açıklarında seyreden Yunan Savaş gemilerince batırılma tehlikesinden kurtulmak için kendi kendini batırmış,tehlikenin geçmesinden sonra tekrar yüzdürülerek silah almak üzere Batum’a gitmişti.)
-Otantik bir Ordu Konağı.(çoktan yıkılan Recai Bey Köşkü gibi)
-Mini bir Fındık Müzesi
-Yöresel gıda ürünleri pazarı
Bizimkisi sadece bir öneriden ibaret. Kuşkusuz daha başka unsurlar düşünülebilir.
Dobra dobra konuşalım dostlar.
Artık B.Şehir unvanı ile taçlanan Ordu, Havaalanı,Çevreyolu,Dereyolu gibi mega projeler hizmete girdikten sonra,kısa zamanda bu günkünden çok daha büyük bir kent olacak.Bu besbelli. 10.01.2021
