"Kültür" kelimesinin değişik tanımları vardır. Bu tanımlardan en beğendiğim şu dur. Maddi ve manevi boyutunu da içeren" Yaşam biçimi " tanımı dır.
Yani, bir ülkenin kültürü derken, o ülkenin yaşam biçimini kastetmiş oluruz.
Küçüklüğümüzde, bulunduğumuz şehirde, yolcu taşıyan, şehrimiz insanlarına ücret karşılığında hizmet veren minibüsler vardı. Bu taşıtların yolcu kapasiteleri belliydi! Yolcu sayısı, minibüsün bir kö şesinde, yolcuların görebileceği bir şekilde daha önceden hazırlanmış kağıtlara yazılırdı. Örneğin "Bu minibüs 12 kişiliktir" evet, aynen böyle yazılırdı. Bu durumu şehrimizde yaşayan çok insan bilir.
Minibüs 'ün en arkadaki yolcu koltuğu dört kişilikti. Minibüs şoförü en arkadaki yolculara şöyle seslenirdi. "Abi! Arkadaki yolcuları 5(beş)leyelim."
Amaç, yolcu kapasitesi dört kişi olan yere bir kişi daha ekleyerek bir kişilik fazla para kazanmaktı.
Minibüs şoförü bununla yetinmez. Bulunduğu koltuğun sol tarafına da bir kişi bir yolcu yerleştirir. Sonra, kendisinin sağ tarafına da bir kişi yerleştirir, minibüsün en önü olur dört kişi olurdu.
Sonra, sıra minibüsün orta bölgesine gelir, o bölge ye de birkaç kişi ayakta, eğilerek bükülerek duracak şekilde fazladan yolcu alınır. 12 kişilik olan yolcu sayısı aşağı yukarı 20 kişi kadar olurdu.
Minibüs muavini de, minibüsün arkasında, dış tarafta minibüsün metalden iskelesi vardı, muavinde orada, iskelenin basamaklarının kendine uygunyükseklikteki kısmına basarak, elleriyle sıkı bir şekilde metal iskelenin uygun basamağına tutuna
rak riskli bir şekilde kentten köye, köyden kente yolculuk yapılırdı. İnsan canını hiçe sayan, kurallara göre hareket etmemenin tek bir sebebi var dı, o da fazla para kazanmak! Tüm bunlar, bu riskler biraz daha fazla para kazanma amacıyla yapılmaktaydı!
Maalesef, ne yazık ki, ne ilginçtir ki, aynı manzarayı bugün de görmekteyiz! Halk otobüslerinde yolcu koltuğu sayısı bellidir. Fazla para kazanmak uğruna, halk otobüslerine haddinden fazla yolcu
alınmaktadır. Çoğu zaman yolcular balık istifi gibi
otobüs içinde, çok az da olsa, herhangi bir mahre miyet hassasiyeti gözetilmeksizin yığılmağa zorlanmaktadır. Bu sefer de halk otobüsü şoförü yolculara şöyle seslenir "Arkayı dolduralım, arkaya yürüyelim, arkada boşluk var" otobüs tamamen dolmuş olsa dahi halk otobüsünün şoförünün ağzında bu cümle sakız olmuş ve klişe haline gelmiştir.
Yolcu, bu aşırı kalabalıktan bunalmış "daha nereye gideceğiz?" tepkisini vermektedir. Amaç nedir? Daha az masrafla daha fazla para kazanmak! Vatandaşın yaşadığı bu sıkıntılı durumu etkili ve yetkililer bilmiyormu? Elbette biliyor!
Nasıl olsa kendileri bu şartlarda böyle taşıtlara binmiyorlar. Bu vermiş olduğum iki örnek arasında yıllar var, ancak, bu mentalite nin, bu kültürün devam ettiğini hala görmekteyiz! Bu, yaşanmış ve yaşanan örnekler, sadece ulaşım araçları içindi. Ya diğerleri, diğer boyutları... İşte Bolu' da ki otel yangını! Yıl 2025! Aynı zihniyet!...
Otel yönetimi veya sahibi, "Şuna para harcarsak, buna para harcarsak bize para kalmaz! İdare edelim! bişey olmaz!" mantığı ve anlayışıdır.
İşte bu anlayış 78 kişi kişinin ölümüne, birçoklarının da yaralanmasına sebep olmuştur!
Başka örnekler vermeye gerek var mı?
O halde ne yapmalı? Ağaç yaş iken eğilmeli!
Çocuklarımız ilkokula başladığında diğer derslerden önce, temizlik, doğruluk, dürüstlük, saygı, kurallara uyma, iyi bir iletişim kurma nasıl olur gibi alışkanlıklar ağırlıklı olarak kazandırılmalı özümsetilmelidir. Çocuk, henüz küçük yaşında bu gibi görevlerin diğer derslerden daha önemli olduğunu bilmelidir. Çocuk 2+2=4 ettiğini süreç içinde zaten öğrenecektir.....
"Bir yıl sonrasını düşünüyorsan tohum ek, on yıl sonrasını düşünüyorsan fidan dik, yüz yıl sonrası nı düşünüyorsan, insan yetiştir."
